Atopik dermatit (egzama), cildin kırmızı ve kaşıntılı olmasına sebep olan bir hastalıktır. Çocuklarda yaygındır ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Atopik dermatit uzun süreli (kronik) ve periyodik olarak alevlenme eğilimindedir. Astım veya saman nezlesiyle birlikte görülebilir.

Atopik dermatitin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak tedaviler ve kişisel bakım önlemleri kaşıntıyı hafifletebilir ve yeni atakları önleyebilir. Örneğin sert sabunlardan kaçınmak, cildi düzenli olarak nemlendirmek ve ilaçlı kremler veya merhemler sürmek semptomları hafifletebilir.

• Kuru cilt
• Özellikle geceleri şiddetli olabilen kaşıntı
• Özellikle ellerde, ayaklarda, ayak bileklerinde, bileklerde, boyunda, göğsün üst kısmında, göz kapaklarında, dirsek ve diz kıvrımlarında ve bebeklerde, yüz ve kafa derisinde kırmızı, kahverengi, gri lekeler
• Çizildiğinde sıvı sızdırabilen ve kabuklanabilen küçük  kabartılar
• Kalınlaşmış, çatlamış, pullu cilt
• Kaşınmaktan hassaslaşmış, şişmiş cilt

Atopik dermatit genellikle 5 yaşından önce başlar ve ergenlik ve yetişkinliğe kadar devam edebilir. Bazı insanlar için periyodik olarak parlar ve sonra bir süre düzelir.

Ne zaman bir doktora görünmeli

• Hastalık uykuyu ve günlük aktiviteleri etkileyen rahatsız edici bir hal almışsa
• Deride  enfeksiyonu gösteren  kırmızı çizgiler, irin, sarı kabuklar varsa
• Ev ilaçlarının denemesine rağmen semptomlar ediyorsa doktora görünmekte fayda vardır.

Kızarıklık enfekte görünüyorsa ve ateşi varsa özellikle çocuklarda derhal tıbbi yardım gerekir.

Nedenleri

Sağlıklı cilt, nemi korumaya yardımcı olur ve kişiyi bakterilerden, tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden korur. Egzama, cildin bu korumayı sağlama yeteneğini etkileyen bir gen varyasyonu ile ilgilidir. Cildin çevresel faktörlerden, tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden etkilenmesine yol açar.

Bazı çocuklarda gıda alerjileri egzamaya neden olabilir.

Risk faktörleri

Atopik dermatit için birincil risk faktörü, kişisel veya ailevi egzama, alerji, saman nezlesi veya astım geçmişine sahip olmaktır.

Komplikasyonlar

Atopik dermatit (egzama) komplikasyonları şunlardır:

• Astım ve saman nezlesi. Egzama bazen astım ve saman nezlesinden önce gelir. Atopik dermatiti olan küçük çocukların yarısından fazlası 13 yaşına kadar astım ve saman nezlesi geçirir.
• Kronik kaşıntılı, pullu cilt. Nörodermatit (liken simpleks kronikus) adı verilen bir cilt rahatsızlığı, bir parça kaşıntılı deri ile başlar. Bölgeyi kaşırsınız, bu onu daha da kaşındırır. Bu durum, etkilenen cildin renginin solmasına, kalınlaşmasına ve kösele gibi olmasına neden olabilir.
• Deri enfeksiyonları.  Tekrarlanan kaşıma, açık yaralara ve çatlaklara neden olabilir. Bunlar, herpes simpleks virüsü dahil olmak üzere bakteri ve virüslerden enfeksiyon riskini artırır.
• Tahriş edici el dermatiti. Özellikle işleri gereği elleri çok fazla suyla temas eden ve sert sabunlara, deterjanlara ve dezenfektanlara maruz kalan insanlarda görülür.
• Alerjik kontakt dermatit. Bu durum atopik dermatiti olan kişilerde yaygındır.
• Uyku problemleri. Kaşıntı-çizilme döngüsü, düşük uyku kalitesine neden olabilir.

Önleme

Aşağıdaki ipuçları, dermatit alevlenmesini önlemeye ve banyo yapmanın kuruma etkilerini en aza indirmesine  yardımcı olabilir:

• Cildinizi günde en az iki kez nemlendirin. Kremler, merhemler ve losyonlar nemi hapseder. Size uygun bir ürün veya ürünler seçin. Bebeğinizin cildinde vazelin kullanmak atopik dermatit gelişimini önlemeye yardımcı olabilir.
• Durumu kötüleştiren tetikleyicileri belirlemeye ve bunlardan kaçınmaya çalışın. Cilt reaksiyonunu kötüleştirebilecek şeyler arasında ter, stres, obezite, sabunlar, deterjanlar, toz ve polen sayılabilir. Tetikleyicilerinize maruz kalmayı azaltın.

Bebekler ve çocuklar, yumurta, süt, soya ve buğday gibi belirli yiyecekleri yemekten alevlenme yaşayabilir. 

• Daha kısa banyolar veya duşlar alın. Banyolarınızı ve duşlarınızı 10 ila 15 dakika ile sınırlayın. Ve sıcak su yerine ılık su kullanın.
• Yalnızca yumuşak sabunlar kullanın. Hafif sabunlar seçin. Deodorant sabunlar ve antibakteriyel sabunlar  doğal yağları giderebilir ve cildinizi kurutabilir.
• Dikkatlice kurulanın. Banyodan sonra cildinizi yumuşak bir havluyla hafifçe kurulayın ve cildiniz henüz nemliyken nemlendirici uygulayın.

Teşhis

Atopik dermatiti (egzama) belirlemek için laboratuvar testine gerek yoktur.Cildin incelenmesi ve tıbbi geçmişin gözden geçirilmesiyle teşhis konulabilir.  Ayrıca diğer cilt hastalıklarını ekarte etmek veya egzamaya eşlik eden koşulları belirlemek için yama testi veya başka testler kullanabilir.

Çocuğunuzun kızarıklığına belirli bir yiyeceğin neden olduğundan şüpheleniyorsanız, doktorunuza söyleyin ve potansiyel gıda alerjilerini tanımlamayı sorun.

Tedavi

Atopik dermatit kalıcı olabilir. Kontrol etmek için aylar veya yıllar boyunca çeşitli tedavilerin  denenmesi gerekebilir. Ve tedavi başarılı olsa bile, belirti ve semptomlar geri dönebilir (alevlenme).

Tedaviye başlanılabilmesi erken tanı önemlidir. Düzenli nemlendirme ve diğer kişisel bakım adımları işe yaramazsa, aşağıdaki tedavilerden biri veya birkaçı önerilebilir:

İlaçlar

• Kaşıntıyı kontrol eden ve cildi onarmaya yardımcı olan kremler. Kortikosteroid krem ​​veya merhem kullanılabilir. İlaç cildin nemlendirilmesinden sonra belirtildiği gibi uygulanmalıdır. Bu ilacın aşırı kullanımı ciltte incelme gibi yan etkilere neden olabilir.

Takrolimus (Protopik) ve pimekrolimus (Elidel) gibi kalsinörin inhibitörleri adı verilen ilaçları içeren diğer kremler bağışıklık sistemini etkiler. Cilt reaksiyonunu kontrol etmeye yardımcı olmak için 2 yaşından büyük kişiler tarafından kullanılırlar.  Bu ürünleri kullanırken güçlü güneş ışığından kaçınılmalıdır.

• Enfeksiyonla savaşan ilaçlar. Ciltte bakteri enfeksiyonu, açık bir yara veya çatlak varsa antibiyotik krem ​​gerekebilir. Enfeksiyonun tedavisi için kısa bir süre oral antibiyotik te önerilebilir.
• Enflamasyonu kontrol eden oral ilaçlar. Daha şiddetli vakalar için prednizon gibi oral kortikosteroidler reçete edilebilir. Bu ilaçlar etkilidir ancak potansiyel ciddi yan etkiler nedeniyle uzun süreli kullanılamaz.
• Şiddetli egzama için daha yeni seçenek. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), kısa süre önce dupilumab (Dupixent) adı verilen yeni, enjekte edilebilir bir biyolojik (monoklonal antikor) onayladı. Diğer tedavi seçeneklerine iyi yanıt vermeyen şiddetli hastalığı olan kişileri tedavi etmek için kullanılır. Bu daha yeni bir ilaçtır, bu nedenle insanlara ne kadar yardımcı olduğu konusunda uzun bir geçmişe sahip değildir. Çalışmalar, belirtildiği gibi kullanıldığında güvenli olduğunu göstermiştir. Ayrıca oldukça pahalı bir ilaçtır.

Terapiler

• Islak pansumanlar. Şiddetli atopik dermatit için etkili, yoğun bir tedavi, etkilenen bölgenin topikal kortikosteroidler ve ıslak bandajlarla sarılmasını gerektirir. Bazen bu, yaygın lezyonları olan insanlar için  hastanede yapılır çünkü yoğun emek  ve hemşirelik uzmanlığı gerektirir. 
• Işık tedavisi. Bu tedavi, topikal tedavilerle iyileşmeyen veya tedaviden sonra hızla tekrar alevlenen kişiler için kullanılır. En basit ışık terapisi (fototerapi), cildi kontrollü miktarda doğal güneş ışığına maruz bırakmayı içerir. Diğer formlar, yapay ultraviyole A (UVA) ve dar bant ultraviyole B (UVB) ya tek başına ya da ilaçlarla birlikte kullanılır.

Etkili olmasına rağmen, uzun süreli ışık terapisinin erken cilt yaşlanması ve cilt kanseri riskinin artması gibi zararlı etkileri vardır. Bu nedenlerle fototerapi küçük çocuklarda daha az kullanılır ve bebeklere uygulanmaz. 

• Gevşeme, davranış değişikliği ve biyolojik geri bildirim. Bu yaklaşımlar, alışkanlıkla kaşıyan kişilere yardımcı olabilir.

Bebek egzaması

Bebeklerde egzama tedavisi (infantil egzama):

• Cilt tahriş edicilerinin belirlenmesi ve önlenmesi
• Aşırı sıcaklıklardan kaçınmak
• Bebeğin cildini banyo yağları, kremler veya merhemlerle yağlamak

Bu önlemler kızarıklığı iyileştirmezse veya kızarıklık enfekte görünüyorsa enfeksiyonu tedavi etmek için bebeğin reçeteli bir ilaca ihtiyacı olabilir. Doktorunuz ayrıca kaşıntıyı hafifletmek ve uyuşukluğa neden olmak için oral bir antihistamin önerebilir, bu da gece kaşıntısı ve rahatsızlığını hafifletebilir.

Yaşam tarzı ve ev ilaçları

Kaşıntıyı azaltmaya ve iltihaplı cildi yatıştırmaya yardımcı olmak için şu kişisel bakım önlemleri işe yarayabilir:

• Cildinizi günde en az iki kez nemlendirin. Size uygun bir ürün veya ürün kombinasyonu bulun. Banyo yağları, kremler, merhemler veya spreyleri deneyebilirsiniz. Bir çocuk için günde iki kez uygulanan nemlendirme, yatmadan önce bir merhem ve okuldan önce bir krem ​​olabilir. Merhemler uygulandığında daha yağlı ve daha az acı verir.
• Etkilenen bölgeye kaşıntı önleyici krem ​​sürün. En az yüzde 1 hidrokortizon içeren bir hidrokortizon krem, kaşıntıyı geçici olarak hafifletebilir. Nemlendirdikten sonra etkilenen bölgeye günde iki defadan fazla uygulamayın. Nemlendiricinin kullanılması öncelikle ilaçlı kremin cilde daha iyi nüfuz etmesine yardımcı olur. 
• Ağızdan alerji veya kaşıntı önleyici ilaç alın. Seçenekler arasında setirizin (Zyrtec) veya feksofenadin (Allegra) gibi alerji ilaçları (antihistaminikler) bulunur. Ayrıca, difenhidramin (Benadryl, diğerleri) kaşıntı şiddetliyse yardımcı olabilir. Ancak uyuşukluğa neden olur, bu yüzden yatmadan önce alınması uygun olur. Ayrıca araç kullanacak olanlar ya da cerrahlık, pilotluk gibi azami dikkat gerektiren işleri yapanlar için bu yönü göz önünde bulundurulmalıdır.
• Kaşındığınızda kaşınmaktansa cildinize bastırmayı deneyin. Kaşınmayı engelleyemiyorsanız kaşıntılı bölgeyi kapatın. Çocuklar için geceleri tırnaklarını kesip eldiven giydirmek yardımcı olabilir.
• Bandaj uygulayın. Etkilenen bölgeyi bandajla kapatmak cildin korunmasına ve çizilmesinin önlenmesine yardımcı olur.
• Ilık bir banyo yapın. Banyo suyuna karbonat serpin  10 ila 15 dakika bekletin, ardından hafifçe dokunarak kurulayın. Cilt hala nemliyken nemlendirici uygulayın.
• Boya veya parfüm içermeyen yumuşak sabunlar seçin. Aşırı yağlı ve alkalin olmayan sabun kullanın. Sabunu tamamen duruladığınızdan emin olun.
• Nemlendirici kullanın. Sıcak ve kuru iç mekan havası hassas cildi kavurabilir ve kaşıntı ve dökülmeyi kötüleştirebilir. Taşınabilir bir ev nemlendiricisi veya fırına takılı bir nemlendirici, evinizin içindeki havaya nem ekler.
• Hava alan, pürüzsüz dokulu giysiler giyin. Sert, sıkı veya polyester giysilerden kaçınarak tahrişi azaltın. Ayrıca, aşırı terlemeyi önlemek için sıcak havada veya egzersiz sırasında uygun giysiler giyin.
• Stres ve kaygıyı tedavi edin. Stres ve diğer duygusal bozukluklar, atopik dermatiti kötüleştirebilir. Bunları kabul etmek ve duygusal sağlığınızı iyileştirmeye çalışmak yardımcı olabilir.