At ile Terapi / Hipoterapi Nedir?
Hippoterapi veya at eşliğinde terapi fiziksel, zihinsel veya duysal bozukluğu olan hasta gruplarında fonksiyonel açıdan iyileşme ve gelişme sağlamak amacıyla atın hareketlerinden yararlanan bir tedavi stratejisidir. Atın hareketleri değişken, ritmik, tekrarlayıcı ve çok yönlü dür. At binerken destek yüzeyinin dinamik yani hareketli olması denge, postural kuvvet ve dayanıklılığın geliştirilmesi için idealdir. Atın hareketleri aynı zamanda mükemmel şekilde module edilmiş vestibuler, proprioseptif, taktil ve vizuel girdiler sağlar. Atın hareketleri postural kontrol, duyu sistemleri ve motor planlamada kolaylık sağlayarak koordinasyon, zamanlama, motor yanıtların düzenlenmesi, solunum kontrolü duyu bütünlüğü ve dikkat isteyen becerilerin geliştirilmesine olanak sağlar. Atın hareketleri aynı zamanda, bu hasta gruplarında günlük yaşam becerilerini destekleyen nörofizyolojik sistemlerin uyarılmasında da kullanılabilir.
At Eşliğinde Yapılan Terapi Yöntemleri Nelerdir?
Terapötik Binicilik
At binerken vücutta meydana gelen ritmik hareketler aynı insan yürüyüşü gibidir. Genellikle esneklik, dengeve kas kuvvet kaybı gibi problemleri olan hastalarda yarar sağladığı gibi rekreasyonel bir aktivite olması nedeniyle sosyal açıdan da tercih edilmektedir. Terapötik Sürücülük
Fiziksel, mental, duyu ve emosyonel bozukluğu olan gruplarda yararlı olan ve son yıllarda oldukça yaygınlaşan bir spor ve tedavi yöntemidir. Hastanın kendi tekerlekli sandalyesi veya özel dizaynı olan engelli arabası, at veya midilliye adapte edilerek sürücülük eğitimi verilmektedir. Aşırı denge bozukluğu, eyer üzerinde oturma pozisyonunu alamama, yükseklik korkusu, yorgunluk, obezite gibi nedenlerle at binemeyen hastalarda tercih edilmektedir.
Terapötik Vaulting Terapötik biniciliğin daha dinamik bir şekli olup at üzerinde denge esasına dayanan bir eğitimdir. ADD/ ADHD, anksiyete ve korku bozukluklarında, yeme bozukluklarında ve hafif fiziksel bozuklukların tedavisinde kullanılabilir.
Hippoterapi Hangi Hastalık Gruplarında Yararlıdır?
Amputeler: Özellikle de alt ekstremite amputasyonlarında gövde dengesinin geliştirilmesinde yardımcıdır.
Dikkat bozukluğu: Dikkat bozukluğu ve hiperaktivite sendromlu çocuklarda, dikkatin at ve eğitmene yoğunlaştırılması, kendine güvenin geliştirilmesi ve takım çalışmasının desteklenmesi gibi yararları vardır.
Otizm: At binme, sürücülük, hippoterapi ve at-yardımıyla psikoterapi eğitimleri, bu grup hastalarda iyi sonuçlar vermiştir. Bass, Duchowny, and Llabre (2008), otistik çocuklara at ile verilen eğitim sonrasında, Sosoyal Sorumluluk Skalası (SSR) ve Sensory Profile (SP) puanlarında artış ve duyu bütünlüğünde gelişme saptamıştır.
Serebral Palsi: Bu çocuklarda binicilik hoşa giden bir aktivite olmasının yanı sıra, postür, koordinasyon, denge ve motor kontrolün geliştirilmesinde çok iyi sonuçlar vermektedir.
Serebrovasküler Olay/İnme: Çeşitli derecelerde kuvvet kaybı, spastisite, denge bozukluğu ve konuşma bozuklukları ile seyreden bu hastalıkta, at eşliğinde terapi, hem fizksel hem de sosyal yararları açısından önerilmektedir.
İşitme kaybı: Kendine güven ve bağımsızlık duygularının geliştirilmesinde yararlıdır.
Gelişimsel/Kognitif Gerilik: Günlük yaşam ve rekreasyonel aktivite olarak sosyalleşme ile birlikte motor becerilerin geliştirilmesinde kullanılabilir.
Down Sendromu: At eşliğinde yapılan aktivitelere veya binicilik eğitimine bu grup hastalar da katılmaktadır. Champagne and Douglas (2010), 11 haftalık hippoterapi ile Down sendromlu iki çocukta yaptıkları çalışmanın sonunda, postural kontrolde artış ile birlikte, yürüme, koşma, sıçrama gibi kaba motor fonksiyonlarda gelişme saptamıştır.
Multiple Sclerosis (MS): Terapötik binicilik bu hastalarda çok iyi bir egzersiz olanağıdır.
Hipoterapi ile Hangi Bozukluklar Tedavi Edilebilir?
Kas tonusu bozuklukları
Denge bozuklukları
Koordinasyon bozuklukları
İletişim bozuklukları
Duyu motor fonksiyon bozuklukları
Postüral asimetri
Zayıf postüral kontrol
Hareket bozuklukları
Limbik sistem disfonksiyonundan kaynaklanan dikkat isteyen becerilerdeki bozukluk
