Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları İçin Yurtdışında Ön Lisans Ve Lisans Mezunu Ebelik, Hemşirelik Ve Diğer Sağlık Çalışanları İçin Denklik Alma Süreci
Her yıl yurt dışında eğitim gören yüzlerce hatta binlerce yeni mezun olmuş Türk vatandaşı Türkiye'ye dönmeye karar vermekte ve bu doğrultuda yurt dışında aldıkları diplomaların ülkemizde denkliğinin olup olmadığı, denkliği var ise bu denkliği nasıl alabilecekleri hususunda sorun yaşamaktadırlar.
Bu yazımızda yurt dışında ebelik, hemşirelik ve diğer sağlık çalışanları (Tıp Fakültesi bölümü hariç) bölümü ön lisans ve lisans mezunu yurttaşlarımız için diploma denkliğinin nasıl alınacağını ayrıntılı olarak açıklayacağız.
Denklik konusuna geçmeden önce Kurum Tanıma Belgesi ile Diploma Denklik Belgesinin farkını ele alalım:
Kurum Tanıma Belgesi'ni bir yükseköğretim kurumunun, Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınıp tanınmadığını gösteren, talep edilmesi hâlinde ilgililere verilen ancak Diploma Denklik Belgesi niteliği taşımayan belge olarak ifade edebiliriz.
Diploma Denklik Belgesi'ni ise denkliği talep edilen diplomanın, Türk yükseköğretim sisteminde hangi alan ve düzeye eş değer olduğunu gösteren belge olarak tanımlayabiliriz.
Bu iki tanım bize Kurum Tanıma Belgesinin Diploma Denklik Belgesi yerine geçmediğini açıkça ortaya koymaktadır.
Diploma Denklik Belgesine Kimler Başvurabilir ?
Yurt dışındaki üniversitelerin ön lisans, lisans ya da yüksek lisans programlarından mezun olan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları,
Yurt dışındaki üniversitelerin ön lisans, lisans ya da yüksek lisans programlarından mezun olan Yabancı Uyruklu Vatandaşlar başvurabilir.
Diploma Denklik Belgesi Alabilmek İçin Gerekli Asgari Kriterler
Yükseköğretim Kurulu Tıp, Hemşirelik, Ebelik Ve Diğer Sağlık Programlarının Denklik İşlemleri Yönergesi’nin 3. Maddesi gereğince ;
Asgari kriterleri ebelik ve hemşirelik bölümü lisans alanı yönünden ele aldığımızda aynı kriterleri sağlamaları gerektiği görülmektedir. Bir üniversitenin Hemşirelik - Ebelik programı altında en az dört yıl veya 4600 saatlik teorik ve klinik eğitimden oluşan hemşirelik - ebelik programından mezun olmaları, teorik eğitimin süresi toplam sürenin en az üçte biri, klinik eğitimin süresi ise toplam eğitimin en az yarısı kadar olması istenmektedir. Ayrıca ilgilinin aldığı eğitimin, hemşirelik ve ebelik programlarında lisans eğitiminin gerektirdiği teorik ve pratik eğitimlerin en az %50’sinin karşılanması durumunda ön lisans olarak değerlendirilir. Kriterler bunlarla olmamakla birlikte 02.02.2008 tarihli “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik’’ gereğince aranan kriterleri sağlamak gerekmektedir.
Dosyaların İncelenmesinde Dikkate Alınan Kriterler
Diplomanın alındığı okul, diploma alanı, eğitim süresi (sömestr, yarı yıl, yıl), toplam ders kredisi/eğitim saati, ders ve stajları gösteren transkript içeriği ve varsa diploma ekleri incelenir. Alınmış olması beklenen asgari ders ve stajlar ekteki çizelgeye göre incelenir. İnceleme sonrası SYBS uygulanmaksızın denklik, SYBS uygulanması sonrası denklik, ret veya iade kararı alınır.
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları Ön Lisans Ve Lisans Programlarında Diploma Denklik Belgesi Başvurusu İçin Gerekli Evraklar
Evrakların bir kısmı online ortamda hazırlanarak başvuru evraklarına eklenmekle birlikte evrakların bir diğer kısmı fiziki olarak hazırlanarak YÖK’e sunulmaktadır. İstenen evraklarda dönemden döneme değişiklikler olabilmektedir. Bu sebeple başvuru esnasında istenen evrakların en güncel listesine ulaşabilmek için vakfımızla iletişime geçiniz.
Diploma Denklik Belgesi Başvurusu Nereye Ve Nasıl Yapılmaktadır?
Diploma denklik belgesi başvurusu YÖK’ün sitesinin online başvuru bölümünde çıkan ''T.C. Kimlik Numarası olan başvuru sahipleri için Online Tanıma ve Denklik Başvurusu'' ibaresine tıklanarak e-devlet aracılığıyla yapılmaktadır.
Diploma Denklik Belgesi Başvuru Ücreti
Başvuru ücreti 12 Mayıs 2020 YÖK Genel Kurulu Toplantısında tanıma ve denklik başvuruları ile yeniden inceleme talepleri için 150 lira, denklik ve tanımaya ilişkin diğer işlem ve dilekçeleri için 50 lira olarak belirlendi. Bununla birlikte Kurul tarafından istenilen bilgi ve belgeler hakkında verilen dilekçeler için ücret talep edilmemektedir. (Belge teslimi, adres değişikliği bildirimi vb.)
Burada ücret bedelinden daha önemli olan husus ücret yatırılırken açıklama kısmında ücretin hangi talep için yatırıldığına dair bir ibarenin yer alması gerekmektedir. Bu hususa dikkat etmemekten kaynaklanan durumlarda sorumluluk, ücreti yatırana aittir.
Hemşirelik, Ebelik Ve Diğer Sağlık Programları İçin Denklik İşlemleri
SBYS(sağlık bilgi yönetim sistemi) işlemleri uygulanmaksızın denklik verileceği durumlar:
Yükseköğretim Kurulu Tıp, Hemşirelik, Ebelik Ve Diğer Sağlık Programlarının Denklik İşlemleri Yönergesi’nin 9. maddesi uyarınca Yükseköğretim Kurulunca tanınan bir yurt dışı yükseköğretim kurumundan alınmış diplomaların ilgili mevzuat çerçevesinde diğer koşulları sağlaması durumunda asgari eğitim süresi (sömestr, yarı yıl, yıl), toplam ders kredisi/eğitim saati, transkript içeriği ve varsa diploma ekleri incelenerek uygun bulunması şartı ile mezun olunan program:
a) Kurulun tescil yetkisi verdiği veya tescil yetkisini kabul ettiği uluslararası ve ulusal kalite güvence kuruluşları tarafından akredite edilen bir program ise,
b) Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen Dünya Üniversite sıralama kuruluşlarınca yapılan sıralamalarda, yine Kurul tarafından belirlenen sıralama dilimine giriyorsa,
c) ÖSYS Kılavuzunda yer alan yurt dışı yükseköğretim kurumlarının ilgili programlarından, başka yükseköğretim kurumlarından ders transferi yapılmaksızın mezun olunmuş ise, eğitimin içeriği ülkemizde verilen eğitime eş değer sayılarak Komisyon mevzuat hükümleri çerçevesinde doğrudan denklik işlemi yapılması kararı alır.
SBYS işlemleri sonrası denklik
Yükseköğretim Kurulu Tıp, Hemşirelik, Ebelik Ve Diğer Sağlık Programlarının Denklik İşlemleri Yönergesi’nin 10. Maddesine göre Yükseköğretim Kurulunca tanınan bir yurt dışı yükseköğretim kurumundan alınmış diplomalardan asgari eğitim süresi (sömestr, yarı yıl, yıl), toplam ders kredisi/eğitim saati, transkript içeriği ve ilgili mevzuat çerçevesinde diğer koşulları sağlayan ancak 5.madde kapsamına girmeyen diploma sahipleri(Yani Tıp Fakültesi Mezunları Hariç) ilgili programı bulunan ülkemiz devlet üniversitelerinden seçeceği birinde 6 ay süreyle Türk sağlık sistemine adaptasyon ve uyum amaçlı “Klinik Uygulamalar (Pratikler)” yaptırılır ve bu dönemi başarıyla tamamlamalarından sonra denklik işlemi yapılır.
Yükseköğretim Kurulunca tanınan bir yurt dışı yükseköğretim kurumundan alınmış diplomalardan ilgili mevzuat çerçevesinde diğer koşulları sağlamakla birlikte asgari eğitim süresi (sömestr, yarı yıl, yıl), toplam ders kredisi/ eğitim saati, transkript içeriği ve/veya asgari ders ve /veya klinik uygulamalarda eksiklik tespit edilenler SBYS kapsamında Seviye Tespit Sınavına (STS) alınır. Sınavda başarılı olanlara, ilgili programı bulunan ülkemizdeki devlet üniversitelerinden seçeceği birinde 6 ay süreyle Türk sağlık sistemine adaptasyon ve uyum amaçlı “Klinik Uygulamalar” yaptırılır ve bu dönemi başarıyla tamamlamalarından sonra denklik işlemi yapılır.
SBYS kapsamında klinik pratik uygulamalar
Yükseköğretim Kurulu Tıp, Hemşirelik, Ebelik Ve Diğer Sağlık Programlarının Denklik İşlemleri Yönergesi’nin 11. maddesi uyarınca SYBS kapsamında yapılan klinik pratik uygulamalarda Hemşirelik pratiklerinin (İç hastalıkları, Genel Cerrahi hastalıkları Çocuk hastalıkları, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Ruh Sağlığı ve Halk Sağlığı bölümleri olmak üzere) her biri 1 ay; Ebelik pratiklerinin (Toplum Sağlığı Merkezi, Kadın Hastalıkları ve Doğum/Jinekoloji Kliniği, Doğumhane ve Yenidoğan bölümleri olmak üzere) ise her biri 1.5 ay olarak düzenlenmiştir. Ayrıca pratiklerin sonunda sınav yapılmadığını ve yalnızca başarılı ya da başarısız şeklinde değerlendirme yapıldığını önemle belirtmemiz gerekir. Öğrencinin yerleştirilmesi ve değerlendirme konusunda yaptırılacak olan Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi Usul ve Esaslarında belirlenen ilkeler uygulanır.
Diploma Denklik Belgesi hususunda sorularınız ve daha fazla bilgi için tsv@saglik.org.tr iletişime geçebilirsiniz.
Av. Hilmi DOĞAN
Türkiye Sağlık Vakfı Hukuk Danışmanı
