Anoreksiya nervoza terimi yerine genellikle basitçe anoreksi ifadesi kullanılır. Anoreksiya, anormal derecede düşük vücut ağırlığı, yoğun kilo alma korkusu ve çarpık kilo algısı ile karakterize bir tür yeme bozukluğudur. Anoreksiyalı insanlar, yaşamlarına önemli ölçüde müdahale etme eğilimindedir ve aşırı çaba göstererek kilolarını ve şekillerini kontrol etmeye büyük önem verirler.
Kilo alımını önlemek veya kilo vermeye devam etmek için, anoreksiyalı kişiler genellikle yedikleri yiyecek miktarını ciddi şekilde kısıtlar. Kalori alımını yemek yedikten sonra kusarak veya müshilleri, diyet yardımcılarını, diüretikleri veya lavmanları kötüye kullanarak kontrol etmeye çalışırlar. Ayrıca aşırı egzersiz yaparak kilo vermeye çalışabilirler. Ne var ki bu kişiler ne kadar kilo verirse versin kilo almaktan korkmaya devam eder.
Anoreksiya gerçekte yemekle ilgili değildir. Duygusal sorunlarla başa çıkmanın son derece sağlıksız ve bazen hayatı tehdit eden bir yoludur. Anoreksiyası olanlar, genellikle zayıflığı öz-değer ile eş tutarlar.
Diğer yeme bozuklukları gibi anoreksi de hastanın hayatını ele geçirebilir ve üstesinden gelinmesi çok zor olabilir. Ancak tedavi ile hasta kim olduğunu daha iyi anlayabilir, daha sağlıklı beslenme alışkanlıklarına dönebilir ve anoreksinin bazı ciddi komplikasyonlarını tersine çevirebilir.
Anoreksiyanın belirtileri
Anoreksiya nervozanın fiziksel belirti ve semptomları açlıkla ilgilidir. Anoreksi aynı zamanda gerçekçi olmayan vücut ağırlığı algısı ve aşırı kilo alma veya şişmanlama korkusu içeren duygusal ve davranışsal sorunları da içerir.
Belirti ve semptomları fark etmek zor olabilir çünkü düşük vücut ağırlığı her insan için farklıdır ve bazı kişiler aşırı zayıf görünmeyebilir. Ayrıca, anoreksiyalı insanlar genellikle zayıflıklarını, yeme alışkanlıklarını veya fiziksel problemlerini gizler. Anoreksinin fiziksel belirti ve semptomları şunlardır:
Aşırı kilo kaybı veya beklenen gelişimsel kilo artışının olmaması
İnce görünüm
Anormal kan sayımı
Yorgunluk
Uykusuzluk
Baş dönmesi veya bayılma
Parmaklarda mavimsi renk değişikliği
İncelen, kırılan veya dökülen saçlar
Vücudu saran yumuşak tüyler
Adetin olmaması
Kabızlık ve karın ağrısı
Kuru veya sarımsı cilt
Soğuğa tahammülsüzlük
Düzensiz kalp ritimleri
Düşük kan basıncı
Dehidrasyon, su kaybı
Kolların veya bacakların şişmesi
Uyarılmış kusma nedeniyle eklemlerdeki aşınmış dişler ve nasırlar
Anoreksinin davranışsal semptomları
Diyet veya oruç tutma yoluyla gıda alımını ciddi şekilde kısıtlamak
Aşırı egzersiz yapmak
Laksatifler, lavmanlar, diyet yardımcıları veya bitkisel ürünlerin kullanımını ve gıdalardan kurtulmak için aşırı ve kendi kendine kusma
Bazen başkaları için ayrıntılı yemekler pişirip onları yememe ancak bu şekilde yiyeceklerle meşgul olmak
Sık sık öğün atlamak veya yemeyi reddetmek
Açlığın reddi veya yememek için bahane uydurmak
Genellikle yağ ve kalorisi düşük olan yalnızca birkaç "güvenli" gıda tüketmek
Çiğneme sonrası tükürme, katı öğünler veya yemek yeme ritüelleri benimsemek
Halka açık yerlerde yemek yemek istememek
Ne kadar yemek yediği konusunda yalan söylemek
Vücudun tekrar tekrar tartılması veya ölçülmesini içerebilen kilo alma korkusu
Algılanan kusurlar için aynada sık sık kontrol
Şişman olmaktan veya vücudun yağ olan kısımlarına sahip olmaktan şikayet etmek
Kat kat giysi örtmek
Düz ruh hali (duygu eksikliği)
Sosyal çekilme
Sinirlilik
Uykusuzluk hastalığı
Ne yazık ki, anoreksiyalı birçok insan, en azından başlangıçta tedavi istemez. İnce kalma arzusu, sağlıklarıyla ilgili endişelerin önüne geçer. Bu kişiler genellikle doktora görünmek için teşviğe ihtiyaç duyarlar.
Yukarıda listelenen sorunlardan herhangi biri yaşanıyorsa ve ya yeme bozukluğu olabileceğini düşünülüyorsa büyük bir ihtimalle tıbbi yardım gereklidir.
Anoreksiyanın nedenleri
Anoreksinin kesin nedeni bilinmemektedir. Pek çok hastalıkta olduğu gibi, muhtemelen biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonudur.
Biyolojik. Hangi genlerin dahil olduğu henüz belli olmasa da, bazı insanların anoreksiya geliştirme riskinin daha yüksek olmasına neden olan genetik farklılıkları olabilir. Bazı insanlar, mükemmeliyetçiliğe, duyarlılığa ve sebat etmeye yönelik genetik bir eğilime sahip olabilir ve tüm bunlar kontrol edilemediği noktada anoreksiye yol açabilir.
Psikolojik. Anoreksiyalı bazı insanlar, katı diyetlere bağlı kalmayı ve aç olmasına rağmen yemekten vazgeçmeyi kolaylaştıran obsesif-kompülsif kişilik özelliklerine sahip olabilir. Mükemmeliyetçilik için aşırı bir dürtüleri olabilir, bu da onların asla yeterince ince olmadıklarını düşünmelerine neden olur. Ve yüksek düzeyde anksiyeteye sahip olabilirler ve bunu azaltmak için kısıtlayıcı yemeğe girişebilirler.
Çevresel. Modern Batı kültürü inceliği vurgular. Başarı ve değer genellikle zayıf olmakla eşittir. Akran zorbalığı, özellikle genç kızlar arasında zayıf olma arzusunu beslemeye yardımcı olabilir.
