Titanyum Dioksit: Tatlıların Gizli Tehdidi! 

Çocuk şekerlemeleri hala insan tüketimine uygun olmayan katkı maddeleri içeriyor!

Gıda katkı maddeleri, lezzet ve görünümü artırmak amacıyla geniş çapta kullanılırken, bazı maddeler potansiyel sağlık riskleri barındırabiliyor. Özellikle çocuklara yönelik pazarlanan Skittles, Starburst gibi popüler şekerlemelerde bulunan titanium dioksit, son yıllarda sağlık uzmanlarının ve Avrupa gıda güvenliği otoritelerinin ciddi uyarılarına neden oldu.

Titanyum Dioksit Nedir?

Titanium dioksit, gıdalara pürüzsüz bir doku kazandırmak, beyazlatıcı özellik sağlamak ve renkleri daha canlı göstermek amacıyla kullanılan bir pigmenttir. Gıda ürünlerinde herhangi bir besinsel faydası olmayan bu madde, özellikle şekerleme ve işlenmiş gıdalarda yaygın olarak tercih edilmektedir.

Bilimsel Araştırmalar ve Sağlık Riskleri

2012 yılında, Arizona State University, ETH Zurich ve Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacıların yayımladığı bir çalışma, titanium dioksit nanopartiküllerinin gıdalarda yaygın olduğunu ortaya koydu. Çalışmada, çocukların özellikle bu nanopartiküllere daha fazla maruz kaldığı belirtildi çünkü çocuklar yetişkinlere göre daha fazla şekerleme tüketiyor. Araştırmacılar, çocukların daha düşük kimyasal toleranslara sahip olması nedeniyle bu durumun ciddi sağlık riskleri oluşturabileceğini ifade etti.

Daha yakın tarihlerde yapılan çalışmalar, nanopartiküllerin vücutta birikebileceğini, DNA hasarına ve kromozomal bozukluklara yol açabilecek potansiyel genotoksisite risklerinin tamamen göz ardı edilemeyeceğini ortaya koydu. Hayvan deneylerinde yüksek dozlarda yapılan testlerde, üreme ve gelişim toksisitesinde belirgin bir etki gözlemlenirken, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler, inflamasyon ve nörotoksisite gibi sorunlar da rapor edildi.

Avrupa Birliği’nin Yaklaşımı ve EFSA’nın Uyarıları

2016 yılında Avrupa Birliği, mevcut veriler ışığında titanium dioksit kullanımına devam etme kararı almıştı. Ancak, 2021’de Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), nanopartiküllerin boyutunun etkilerini de değerlendirdikten sonra titanium dioksitin tüketim için güvenli olmadığı yönünde bir sonuca vardı. EFSA, özellikle nanopartiküllerin vücutta birikmesi ve potansiyel olarak DNA’ya zarar vererek kanserojen etki oluşturabileceğini göz önünde bulundurdu. Buna ek olarak, bazı raporlar titanium dioksitin endokrin sistemi bozabileceğine dair uyarılarda bulundu.

ABD ve FDA’nın Gecikmiş Denetimi

Amerika Birleşik Devletleri’nde, titanium dioksit'in güvenliği üzerine son değerlendirme 1966 yılında yapılmıştı. Bu durum, son yıllarda bilimsel veriler ışığında yeniden gözden geçirilmesi gereken önemli bir güvenlik açığına işaret ediyor. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), güncel araştırmaların ışığında titanium dioksit ve benzeri katkı maddelerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğine dair eleştirilere maruz kalıyor. Ayrıca, gıda katkı maddelerinin onaylanmasında kullanılan "Genel Kabul Görmüş Güvenli" (GRAS) sistemindeki eksiklikler de bu tartışmaların merkezinde yer alıyor.

Mars’a Karşı Açılan Dava

Temmuz 2022’de, ABD’nin California Bölge Mahkemesi’nde, Mars şirketine karşı titanium dioksitin sağlık üzerinde yaratabileceği risklere dikkat çekerek bir dava açıldı. Davada, Mars’ın bu katkı maddesinin potansiyel zararları hakkında uzun süredir bilgi sahibi olduğu ve 2016’da ürünlerinden çıkarmayı taahhüt etmesine rağmen uygulamada bu sözü tutmadığı iddia ediliyor.

Ebeveynlere ve Tüketicilere Öneriler

Tüketiciler ve özellikle ebeveynler, çocuklarının maruz kaldığı gıda katkı maddeleri konusunda daha dikkatli davranmalı:

• Etiketleri Kontrol Edin: Gıda ürünlerinin etiketlerinde titanium dioksit olup olmadığını kontrol etmek, katkı maddelerinin farkında olmak açısından önemlidir.
• Alternatif Ürünleri Tercih Edin: Titanium dioksit içermeyen ürünlere yönelmek, sağlığınız için alabileceğiniz basit ama etkili bir önlemdir.
• Ultra İşlenmiş Gıdalardan Kaçının: Sadece titanium dioksit değil, 10.000’den fazla katkı maddesi içeren ultra işlenmiş gıdaların tüketiminden kaçınmak, genel gıda güvenliği açısından faydalı olabilir.
• Bilgi Edinin: Gıda katkı maddeleri konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak için “Dirty Dozen Guide to Food Additives” ve “Food Additives State of the Science” gibi kaynakları inceleyebilirsiniz.

Titanium dioksit, şekerlemeler ve diğer işlenmiş gıdalar için cazip bir katkı maddesi olsa da, son araştırmalar bu maddenin sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini gözler önüne seriyor. Avrupa’nın öncülüğünde güvenlik endişeleri nedeniyle kullanımına son verilmesi çağrılırken, ABD’de bu kritik değerlendirme 55 yılın gerisinde kalmış durumda. Hem tüketicilerin bilinçlenmesi hem de yetkili kurumların gerekli denetimleri sağlaması, gelecekteki sağlık risklerini minimize etmek için elzem görünüyor.