Otizm Vakaları Neden Artıyor?

Otizm vakalarının artış nedenleri üzerine bilim insanları çeşitli olasılıkları sıraladı. 

Son yıllarda otizm teşhisi, ABD Başkanı Donald Trump'ın da dikkatini çekti. 

"Aşılar otizme yol açıyor" iddiası, birçok bilimsel çalışma ile çürütülmesine rağmen, Trump'a bu konu hakkında bir röportajda soru yöneltildi. 78 yaşındaki siyasetçi, "Bir şeylerin olduğu aşikar. Bu durumu çözmek için birilerinin harekete geçmesi gerekiyor" şeklinde yanıt verdi. 

ABD'de otizm teşhisi oranları son on yılda önemli bir artış gösterdi ve 2011 ile 2022 yılları arasında neredeyse üç katına çıktı. Ülkedeki her 36 çocuktan birine otizm tanısı konulmakta; 2000 yılında bu oran 150'de bir olarak kaydedilmişti. 

Otizm spektrum bozukluğunu belirlemek için henüz bir kan testi veya beyin MR'ı mevcut değil. Teşhis genellikle ebeveynlerin gözlemleri ve akıl sağlığı uzmanlarının değerlendirmeleri ile konuluyor. 

Bilim insanları, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin sayısındaki artışın, hem daha fazla bireyin tanı alması hem de daha önce gözden kaçan semptomların artık daha fazla teşhis edilmesi ile ilgili olduğunu ifade ediyor. 

Araştırmalar, bu artışın büyük ölçüde otizme dair farkındalığın artması ve teşhis yöntemlerindeki değişikliklerle bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca genetik ve çevresel faktörler de bu konuda inceleniyor. 

100'den fazla genin otizm ile ilişkili olduğu bilinse de, genetik yatkınlık ile çevresel tetikleyicilerin karmaşık bir etkileşim içinde olduğu düşünülüyor. 

Hava kirliliği, toksik kimyasallara maruz kalma ve hamilelik dönemindeki viral enfeksiyonlar gibi birçok faktör araştırılmakta. 

Bazı çalışmalar, daha yaşlı ebeveynlerin otizm riski üzerindeki etkilerini de ele alıyor.

Erken doğum ve düşük doğum ağırlığının etkileri üzerine yapılan araştırmalar mevcuttur.

Otizm konusunda uzman olan Dr. Juergen Hahn, bu tür araştırmaların kesin sonuçlar vermesinin zorluğuna dikkat çekerek, "Bazen 'Bilmiyoruz' demek zorundayız. Bu durum spekülasyonlara neden olabiliyor" şeklinde ifade etmektedir.

Britanyalı araştırmacı Andrew Wakefield'ın 1990'ların sonlarında 12 çocukla gerçekleştirdiği çalışma, en yaygın komplo teorilerinden birini beslemiştir.

Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak (KKK) aşıları ile otizm arasında bir bağlantı olduğunu öne süren hipotez, birçok bilimsel çalışma ile çürütülmüş, bu iddianın yer aldığı makale Lancet dergisinden geri çekilmiş ve Wakefield'ın Birleşik Krallık'ta tıbbi uygulama yapması yasaklanmıştır.

Yanlış bir şekilde yürütülen bu araştırmanın ortaya koyduğu iddia, otizm spektrumu tanımının genişlemesiyle birleşince söylentilerin yayılmasına neden olmuştur.

Amerikan Pediatri Akademisi'nin (AAP) 2007 yılında 18-24 aylık tüm çocukların otizm testine tabi tutulması önerisi de bu durumu etkilemiştir.

1980'li yıllarda çocuklarını bakım evlerine göndermemek için akıl sağlığı uzmanlarına başvurmaktan çekinen ebeveynlerin sayısı, otizme dair farkındalığın artmasıyla birlikte azalmıştır.

Beyindeki farklılıklardan kaynaklanan otizm bozukluğunun erkek çocuklarda, kız çocuklarına göre yaklaşık 4 kat daha yaygın olduğu bildirilmiştir.

Diğer yandan, teşhislerdeki en büyük artış genç yetişkinler, kadınlar ve kız çocukları arasında gözlemlenmiştir. ABD'deki Hispanik, siyah ve Asyalı çocuklar arasında da otizm oranlarının yükseldiği belirtilmektedir.

Cambridge Üniversitesi Otizm Araştırmaları Merkezi Direktörü Simon Baron-Cohen, bu artışta ruh sağlığına daha kolay erişimin yanı sıra sosyal medyanın da önemli bir rol oynadığını ifade etmektedir.

Kendisi ya da bir yakınının otizm spektrumunda olduğundan şüphelenen kişilerin sosyal platformlarda iletişime geçip bu kimliği benimsediğini ifade ediyor.