Birey ve toplum sağlığının geliştirilmesi için tüketici tercihlerini araştıran Türkiye Sağlık Vakfı (TSV), tüketicilerin gıda takviyesi kullanım alışkanlıkları ve tercihleri üzerine yaptığı kapsamlı çalışmanın bulgularını yayımladı.
Sonuçlar, Türk yetişkinlerinin %38'inin besin takviyesi kullandığını ve en yaygın türlerinin multivitaminler, D vitamini, C vitamini ve omega-3 yağ asitleri olduğunu göstermektedir. Kullanım için belirtilen en önemli nedenler genel sağlık ve zindelik, kemik ve eklem sağlığı ve bağışıklıktır.
Araştırma gıda takviyesi pazarındaki tüketici davranışları, motivasyonları ve ihtiyaçlar hakkında sağlık profesyonelleri, politika yapıcılar ve endüstri paydaşları için güvenli ve sorumlu besin takviyesi kullanımını teşvik etmek için stratejiler geliştirmede değerli veriler sağlıyor.
Araştırmada, demografik özellikler, sağlık koşulları, yaşam tarzı alışkanlıkları ve ürün tercihleri dahil olmak üzere gıda takviyesi kullanımını etkileyen faktörleri analiz etmek için Türkiye genelinde 11.289 kişi ankete katıldı.
• Katılımcıların %38'i düzenli gıda takviyesi kullanıyor ve en yüksek kullanım kadınlar ve 36-50 yaş grubunda. En yaygın kullanılan takviyeler multivitaminler, D vitamini, kalsiyum ve omega-3 yağ asitleridir.
• Katılımcılar belirli bir sağlık sorununu çözmek için gıda takviyesi kullandıklarını belirtiyor. Ancak, katılımcıların %28.7'si hangi takviyelerin kendileri için doğru olduğuna karar vermek için yeterli bilgiye sahip olmadıklarını düşünüyor.
• Takviye kullanıcılarının %46' sı online alışveriş sitelerinden ürün satın alırken, %21'i eczaneleri tercih etmekte. Tüketiciler yüksek kaliteli, doğal içeriklere ve tıp uzmanlarının onaylarına değer veriyor.
• Kemik/eklem sağlığı, kalp sağlığı ve diyabet yönetimi için duruma özgü takviyeler konusunda tüketici ihtiyaçlarını daha iyi anlamak için araştırmaların genişletilmesi gerekiyor.
• Takviye kullanıcılarının çoğu önerilen dozajı ve talimatları takip ettiğini bildirirken, %36'sı bazen önerilen miktarı aştığını düşünüyor.
• Takviye edici gıdalar hakkında en güvenilir bilgi kaynakları hekimler ve eczacılar olurken sosyal medya ve internet yorumları da tüketici tercihlerini ciddi oranda etkilemekte.
Türkiye Sağlık Vakfı Başkanı Dr. Murat Balaban (Ph.D) "Bu çalışma, Vakfımızın Türkiye'de güvenli takviye kullanımını nasıl destekleyebileceğimizi daha iyi anlamamıza yardımcı olacak değerli veriler sağlıyor" dedi. "Takviye gıda kullanım eğilimlerini ve alışkanlıklarını incelemeye devam ederek, hedefli eğitim kampanyaları geliştirebilir. Ürün standartları ve denetimi iyileştirmek için sektörün ortak bir çalışma yürütmesi gerektiğini düşünüyoruz" dedi.
“Tüketici davranışı ve şikayetlerinden anlıyoruz ki üç Bakanlığa önemli görevler düşmekte. Sağlık Bakanlığı’ nın tedavi (endikasyon) belirten ürünlerin sosyal medya reklamlarını, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ruhsat içeriğinde yazan maddelerin üründe bulunup bulunmadığını denetlemesi büyük önem taşıyor. Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından özellikle internet alışveriş sitelerinde tüketici tercihlerini manüple etmeye yönelik sahte müşteri yorumlarını engellemesini bekliyoruz.”
Balaban “Bireylerde beslenme farkındalığının artmasından çok memnunuz, ancak araştırma gösteriyor ki tüketiciler açısından ürün güvenliği konusunda ciddi bir kaygı bulunmakta. Sahte ürün, ürün etiketi ile uyuşmayan yetersiz içerik, yan etkiler gibi tüketici endişelerini gidermeye yönelik ürün raporlama ve analiz laboratuvarı çalışmalarını destekliyoruz” dedi.
Araştırma sonuçları, gıda takviyelerinin kullanım oranları ve motivasyonlara ek olarak, insanların hangi takviyeleri satın alacaklarını nasıl belirlediklerini, çeşitli bilgi kaynaklarına olan güven düzeylerini ve olumsuz deneyimlerini anlamaya yardımcı olmaktadır.
Tüketiciler için farkındalık yaratacak ve bilimsel olarak desteklenen bilgilere erişimi iyileştirmek için önemli fırsatlar olduğu araştırma bulgularından anlaşılmaktadır.
1. Katılımcı profili
Erkek %47
Kadın %53
2. Gıda takviyesi kullanma sıklığı
Hiç kullanmam %24,7
İhtiyaç duyduğumda kullanırım %37,2
Düzenli kullanırım %38,1
3. Yaş
15-25 %23,1
26-35 %24,5
36-50 %30,9
51-70 %17,0
70+ %4,5
4. Kullanılan gıda takviyelerinin birincil kategorisi
Vitaminler %11
Multivitaminler %14
Bitkisel ürünler %21
Kolajen %6
Balık yağları %8
Diğer takviyeler (Ekinezya, Gingeng) %2
Mineraller (Magnezyum, çinko) %17
Probiyotik ve Prebiyotik %9
Glukozamin %4
Koenzim Q10 ürünleri %1
Protein Tozları %7
5. En çok tercih edilen markalar
Tüketiciler düzenli kullandıkları marka tercihlerini yaklaşık 140 farklı üretici/marka arasında yapmışlardır.
6. Gıda takviyesi ürünlerini nereden satın alıyorsunuz?
İnternet alışveriş siteleri %46
Network sistemleri %7
Zincir mağazalar %4
Ürünün internet sitesi %6
Eczane %21
Aktar ve doğal ürün marketleri %15
Diğer %1
7. Gıda takviyesi ürünü satın alırken etkili olan unsurların derecelendirmesi
Arkadaş tavsiyesi 8.
İnternet yorumları 3.
Ürün fiyatı 9.
Marka bilinirliği 5.
Beslenme uzmanı, diyetisyen 6.
Doktor tavsiyesi 1.
Eczacı tavsiyesi 2.
Sosyal medya 4.
Ürün içeriği hakkında araştırmalarım 7.
8. Gıda takviyesi kullanma amacı
Genel sağlık ve iyi hissetme %26
Spor performansını artırmak %12
Bağışıklık sistemini güçlendirmek %20
Enerji seviyesini yükseltmek %8
Belirli bir sağlık problemini yönetmek %32
Diğer %2
9. Gıda takviyesi kullanmaya başlamanın ana nedeni
Doktor tavsiyesi %17
Eczacı tavsiyesi %21
Beslenme uzmanı, diyetisyen tavsiyesi %7
Kişisel araştırma ve bilgi edinme %14
Aile veya arkadaş önerisi %18
Reklamlar ve medya %22
Diğer (Lütfen belirtiniz)%1
10. Gıda takviyesi ürünü ile ilgili yaşanan olumsuzluklar
Orjinal olmadığını düşündüm %21
Ürün ambalajında ruhsat bilgisine rastlamadım %9
Kullandıktan sonra doktora başvurmak zorunda kaldım %8
Etiket bilgileri ile ürün içeriği arasında fark olduğunu düşündüm %34
Üretim koşullarının uygunluğu konusunda endişe duydum %2
Resmi kurumlara şikayet ettim %8
Diğer (lütfen belirtin) %18
