Varisli damar bükülmüş, genişlemiş damarlardır. Herhangi bir yüzeysel damar varisli hale gelebilir, ancak en çok etkilenen damarlar bacaklardakilerdir. Bunun nedeni, ayakta durmak ve dik yürümek, alt bedenin damarlarındaki basıncın artırılmasıdır.
Çoğu insan için, varisli damarlar ve örümcek damarlar - yaygın, hafif bir varis varyasyonu - sadece kozmetik bir sorundur. Diğer insanlar için varisli damarlar ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir.
Bazen varisli damarlar daha ciddi sorunlara yol açar. Tedavi, damarları kapatmak veya çıkarmayı kapsayan önlem veya prosedürleri içerebilir.
Varis belirtileri
Varisli damarlar ağrıya neden olmayabilir. Varisin belirtileri şunlardır:
Koyu mor veya mavi renkli damarlar
Bükülmüş ve şişkin görünen damarlar; genellikle bacaklardaki ipler gibidirler
Ağrılı belirti ve semptomlar ortaya çıktığında şunlar görülebilir:
Bacaklarda ağrı veya ağırlık hissi
Alt bacaklarda yanma, zonklama, kas krampları ve şişme
Uzun süre oturduktan veya ayakta durduktan sonra kötüleşen ağrı
Damarlardan birinin veya birkaçının çevresinde kaşıntı
Varisli damar çevresinde cilt renginin bozulması
Örümcek damarlar, varisli damarlara benzer, ancak daha küçüktürler. Örümcek damarlar cilt yüzeyine daha yakın bulunur ve genellikle kırmızı veya mavidir.
Bacaklarda örümcek damarları oluşur, ancak yüzde de bulunabilir. Boyutları farklılık gösterir ve genellikle bir örümcek ağı gibi görünürler.
Egzersiz yapmak, bacakları yükseltmek veya kompresyon çorapları giymek gibi kişisel bakım, varis ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir ve daha da kötüye gitmesini önleyebilir. Ancak damarların nasıl göründüğü ve ağrı vb. belirtilerin artması halinde ve kişisel bakım önlemleri durumun daha da kötüye gitmesini engellemediyse doktora görünmekte fayda olabilir.
Varis neden olur?
Zayıf veya hasarlı valfler varisli damarlara yol açabilir. Arterler kanı kalpten diğer dokulara taşır ve damarlar kanı vücudun geri kalanından kalbe geri gönderir, böylece kan yeniden dolaştırılabilir. Kanı kalbe geri döndürmek için bacaklardaki damarlar yer çekimine karşı çalışmalıdır.
Alt bacaklardaki kas kasılmaları pompa görevi görür ve elastik damar duvarları kanın kalbe dönmesine yardımcı olur. Kan kalbe doğru akarken damarlardaki minik valfler açılır ve kanın geriye doğru akmasını durdurmak için kapanır. Bu valfler zayıfsa veya hasar gördüyse, kan geriye doğru akabilir ve damarda birikerek damarların gerilmesine veya bükülmesine neden olabilir.
Variste risk faktörleri
Yaş. Yaşla birlikte varis riski artar. Yaşlanma, damarlardaki kan akışını düzenlemeye yardımcı olan valflerde yıpranmaya neden olur. Sonunda, bu aşınma valflerin, kalbe akmak yerine bir miktar kanın toplandığı damarlara geri akmasına neden olur.
Cinsiyet. Kadınlarda varis riski daha yüksektir. Hamilelik, adet öncesi veya menopoz sırasında hormonal değişiklikler bir faktör olabilir, çünkü kadın hormonları damar duvarlarını gevşetme eğilimindedir. Doğum kontrol hapları gibi hormon tedavileri, varis riskini artırabilir.
Gebelik. Hamilelik sırasında vücuttaki kan hacmi artar. Bu değişiklik büyüyen fetüsü destekler, ancak aynı zamanda talihsiz bir yan etki yaratabilir - bacaklardaki genişlemiş damarlar. Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler de rol oynayabilir.
Aile öyküsü. Diğer aile bireylerinde varisli damarlar varsa varis ihtimali yüksektir.
Obezite. Fazla kilolu olmak damarlara daha fazla baskı uygular.
Uzun süre ayakta durmak veya oturmak. Uzun süre aynı pozisyonda kalmak kan akışını engelleyeceğinden varis oluşumunda olumsuz etki yaratır.
Varisin yan etkileri
Ülserler. Varisli damarların yakınında, özellikle ayak bileklerinin yakınında deride ağrılı ülserler oluşabilir. Ciltte renksiz bir nokta genellikle ülser oluşmadan önce başlar.
Kan pıhtıları. Bazen bacakların derinlerindeki damarlar genişler. Bu gibi durumlarda, etkilenen bacak ağrılı hale gelebilir ve şişebilir. Herhangi bir kalıcı bacak ağrısı veya şişlik, tıbbi olarak tromboflebit olarak bilinen bir durum olan bir kan pıhtısına işaret edebileceğinden tıbbi müdahaleyi gerektirir.
Kanama. Bazen cilde çok yakın damarlar patlayabilir. Bu genellikle sadece küçük kanamalara neden olur. Ancak herhangi bir kanama tıbbi müdahale gerektirir.
Varisin önlenmesi
Varisli damarları tamamen önlemenin bir yolu yoktur. Ancak dolaşımı ve kas tonunu iyileştirmek, varis oluşumu riskini azaltabilir. Evde varis rahatsızlığını tedavi etmek için alınabilecek şu önlemler, varisli damarların önlenmesine yardımcı olabilir:
Egzersiz
Kilo kontrolü
Yüksek lifli, az tuzlu bir diyet
Yüksek topuklu ayakkabılardan ve dar çoraplardan kaçınmak
Bacakları yükseltmek
Oturma veya ayakta durma pozisyonunu düzenli olarak değiştirmek
Varisin teşhisi
Varisli damarları teşhis etmek için öncelikle fiziksel bir muayene gerekir. Ayrıca bacaklardaki ağrının tarifi gerekir.
Ayrıca damarlardaki kapakçıkların normal çalışıp çalışmadığını veya bir kan pıhtısı kanıtı olup olmadığını görmek için bir ultrason testine ihtiyaç duyulabilir. Bu noninvaziv testte, bir teknisyen, muayene edilen vücudun bölgesi üzerinde cilde yaklaşık bir kalıp sabun büyüklüğünde küçük bir el cihazı (dönüştürücü) çalıştırır. Dönüştürücü, bacaklardaki damarların görüntülerini bir monitöre iletir.
Varisin tedavisi
Varis çorapları
Diğer tedavilere geçmeden önce tüm gün kompresyon çorapları giymek genellikle denenecek ilk yaklaşımdır. Bacakların sürekli sıkıştırılması damarların ve bacak kaslarının kanı daha verimli hareket ettirmesine yardımcı olur. Sıkıştırma miktarı türe ve markaya göre değişir.
Kompresyon çoraplarının çoğu eczaneden ve tıbbi malzeme mağazasından satın alınabilir. Reçeteli güçlü çoraplar da mevcuttur.
Daha şiddetli varisli damarlar için ek tedaviler
Skleroterapi. Bu prosedürde, küçük ve orta büyüklükteki varisli damarlara, bu damarları yaralayan ve kapatan bir solüsyon veya köpük enjekte eder. Birkaç hafta içinde tedavi edilen varisli damarlar solmalıdır.
Büyük damarların köpük skleroterapisi. Köpük solüsyonu ile büyük bir damarın enjeksiyonu da bir damarı kapatmak için olası bir tedavidir.
Lazer tedavisi. Daha küçük varisli damarları ve örümcek damarlarını kapatmak için lazer tedavilerinde yeni teknolojiyi kullanılmaktadır. Lazer tedavisi, damara güçlü ışık patlamaları göndererek çalışır, bu da damarın yavaşça solmasını ve kaybolmasını sağlar. Hiçbir kesi veya iğne kullanılmaz.
Radyofrekans veya lazer enerjisi kullanan kateter yardımlı prosedürler. Bu tedavilerde genişlemiş damara ince bir tüp (kateter) yerleştirir ve kateterin ucunu radyofrekans veya lazer enerjisi kullanarak ısıtılır. Kateter dışarı çekildikçe, ısı damarı çökmesine ve kapanmasına neden olarak yok eder. Bu prosedür, daha büyük varisli damarlar için tercih edilen tedavi yöntemidir.
Yüksek ligasyon ve damar sıyırma. Bu prosedür, bir damarı derin bir damara katılmadan önce bağlamayı ve küçük kesilerden damarı çıkarmayı içerir. Bu, çoğu insan için ayakta tedavi prosedürüdür. Damarın çıkarılması bacaktaki dolaşımı olumsuz yönde etkilemez çünkü bacaktaki daha derin damarlar daha büyük hacimli kanla ilgilenir.
Ambulatuar flebektomi.Küçük varisli damarlar bir dizi küçük deri ponksiyonu yoluyla alınır. Bu ayakta tedavi prosedüründe sadece bacağın iğne uygulanan kısımları uyuşturulur. Yara izi genellikle minimumdur.
Endoskopik ven cerrahisi. Diğer teknikler başarısız olursa, bu ameliyata yalnızca bacak ülserlerini içeren gelişmiş bir vakada ihtiyaç duyulur. Varisli damarları görselleştirmek ve kapatmak için bacağa yerleştirilen ince bir video kamera kullanılır ve ardından küçük kesilerden damarlar çıkarılır.
Hamilelik sırasında gelişen varisli damarlar genellikle doğumdan sonraki üç ila 12 ay içinde tıbbi tedavi olmaksızın iyileşir.
Comments