Kolon kanseri ve İrritabl (Huzursuz) Bağırsak Sendromu (IBS), aşırı gaz, kabızlık ve karın ağrısı gibi bazı semptomları paylaşan yaygın sağlık sorunlarıdır. Semptomlar sıklıkla örtüştüğü için kolon kanseriyle mi yoksa IBS ile mi uğraştığınızı bilmek zor olabilir. İyi haber şu ki gastroenterologlar sindirim sistemi konusunda özel eğitime sahiptir ve sindirim semptomlarınızı yönetmek için bir plan oluşturabilirler.
Kolon Kanseri Nedir?
Kolon kanseri kolon veya rektumdaki hücreler kontrolden çıktığında meydana gelir. Kolon ve rektumunuz sindirim sisteminizin bir parçasıdır. Kolon, kalın bağırsağınızın ilk ve en uzun kısmıdır. Kolonunuzun rolü gıdalardan su ve besin maddelerini emmektir. Arta kalan malzeme dışkıya (kaka) dönüşür. Rektum, vücudunuzun dışkıyı depoladığı kalın bağırsağınızın alt kısmıdır. Bazen kolonda veya rektumda polip adı verilen anormal büyümeler gelişir. Bazı polipler zamanla kansere dönüşür. Diğer polipler asla kansere dönüşmez.
Kolon kanserini önlemenin en iyi yolu polipleri kansere dönüşmeden önce ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle dışkı bazlı test veya kolonoskopi gibi kolon kanseri tarama testlerinin yapılması önemlidir. Amerikan Kanser Derneği, 2024 yılında 106.590 yeni kolon kanseri vakası ve 46.220 yeni rektum kanseri vakasının teşhis edileceğini tahmin ediyor.
F. Graham Kanser Merkezi ve Araştırma Enstitüsü'nde kolon ve rektum cerrahı olan Dr. David Palange "İrritabl bağırsak sendromu kolon kanseri riskinizi artırmaz" diyor . "Riskinizi en aza indirmenin en iyi yolları, ulusal yönergelere uygun olarak kolon ve rektum kanseri taraması yaptırmak, sigaradan kaçınmak, sağlıklı kiloyu korumak ve obeziteden kaçınmak, fiziksel olarak aktif olmak ve alkol ve kırmızı eti sınırlamaktır."
İrritabl (Huzursuz) Bağırsak Sendromu - IBS Nedir?
IBS, tekrarlayan karın ağrısı ve ishal, kabızlık veya her ikisini de içerebilen bağırsak hareketlerindeki değişiklikleri içeren bir grup semptomdur. IBS'de, sindirim sisteminizde gözle görülür herhangi bir hasar veya hastalık belirtisi olmadan da belirtiler olabilir. IBS fonksiyonel bir gastrointestinal (GI) bozukluk olarak kabul edilir. Fonksiyonel GI bozuklukları, beyin ve bağırsağın birlikte çalışma şekliyle ilgili problemlerle ilgilidir. Günümüzde doktorlar sıklıkla fonksiyonel gastrointestinal bozukluklardan bağırsak-beyin etkileşim bozuklukları olarak bahsediyorlar.
Kolon Kanseri ve IBS Neden Birbirleriyle Karıştırılıyor?
Dr. Rao, "IBS bazen herhangi bir GI durumunun en büyük taklitçisi olarak adlandırılır çünkü kolon kanserine benzer semptomlara sahip olabilir, ancak aynı zamanda divertiküler hastalık veya ince bağırsak fonksiyon bozukluğu gibi diğer bozukluklara da benzer semptomlara sahip olabilir" diyor.
Bir hastanın kolon kanseri veya IBS olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olmak için, hastanın yaşına ve semptomlarına bağlı olarak kolon veya rektum kanserini değerlendirmek için kolonoskopi ve rektumun fizik muayenesi yapılabilir.
Kişinin semptomlarına ve sağlık geçmişine dayanarak IBS'den şüpheleniliyorsa tanı koymak için kan ve dışkı testleri kullanılabilir. Özellikle kolonoskopi kolon kanseri teşhisinde çok faydalıdır ancak IBS tanısı için her zaman gerekli değildir.
Anksiyete, depresyon, hazımsızlık, dışkıda mukus, banyo aciliyeti ve gıda intoleransı gibi diğer semptomlar hem IBS'de hem de kolon kanserinde ortaya çıkabilir, ancak bu semptomlar kendi başlarına kolon kanserine işaret etmeyecektir.
Önleme
45 yaşından itibaren tarama yaptırarak ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak (sigarayı bırakmak, sağlıklı kiloyu korumak ve alkolü sınırlamak) kolon kanseri riskinizi azaltabilirsiniz.
IBS'ye neyin sebep olduğu belli değil. Düzenli fiziksel aktivite, yeterli uyku ve artan lif alımı gibi yaşam tarzı değişiklikleri bazı kişilerde IBS semptomlarını azaltabilir.
Tedavi
Kolon kanseri tedavisi, kanserin evresine ve konumuna bağlıdır. Evreleme, tümörün büyüklüğüne ve kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığına bağlıdır. Genel olarak evre ne kadar düşük olursa kanser o kadar az yayılır. Kolon kanseri tedavileri cerrahi, kemoterapi, lokal ablasyon, sistemik tedavi ve immünoterapiyi içerebilir.
IBS tedavisi, hastanın ishalli IBS'ye mi yoksa kabızlıklı IBS'ye mi sahip olduğuna bağlıdır, ancak diyet önlemleri genellikle tedavinin ilk basamağıdır. Belirtileri tedavi eden bazı ilaçlar ve takviyeler de vardır. IBS'li bir hastada karın ağrısı varsa, doktor kas spazmlarını hafifletmek için antispazmodikler reçete edebilir. Ek olarak antidepresanlar bazen karın ağrısı için reçete edilir çünkü bunlar beynin ağrı mesajlarını engellemesine yardımcı olur.
"IBS'nin yönetimi için, diyet ve yaşam tarzı değişikliklerini, probiyotiklerin ve diğer ilaçların kullanımını ve ayrıca hastanın zihinsel sağlığına odaklanmayı içeren semptomlara yol açan tetikleyicileri tanımlamamız gerekiyor" diyor Dr. Palange.
Comments