Renk Körlüğü Nedir? Renk Körlüğü Testi
Gözün Anatomisi
Renk körlüğü veya daha doğrusu,
zayıf veya yetersiz renk görüşü belirli
renkler arasındaki farkı görememektir. Pek çok insan bu durum için yaygın
olarak "renk körü" terimini kullansa da, her şeyin siyah ve beyaz
tonlarında görüldüğü gerçek renk körlüğü nadirdir.
Renk körlüğü genellikle kalıtsaldır. Erkeklerin renk körlüğü ile doğma olasılığı daha yüksektir.
Renk körlüğü olan çoğu insan, kırmızı ve yeşilin belirli
tonlarını ayırt edemez. Daha az yaygın olarak, renk körlüğü olan kişiler
mavi ve sarı tonlarını ayırt edemez.
Bazı göz hastalıkları ve bazı
ilaçlar da renk körlüğüne neden olabilir.
Renk görme eksikliği olanlar bunu
kendiliğinden fark edemeyebilir. Bazı insanlar, kendilerinin veya
çocuklarının, trafik ışıklarında renkleri ayırt etme veya renk kodlu öğrenme
materyallerini yorumlamada sorunlar yaşadığında renk körü olduklarını anlar.
Renk körlüğünden etkilenen
kişiler şunları ayırt edemeyebilir:
- Kırmızı ve yeşilin farklı
tonları
- Mavi ve sarının farklı tonları
- Herhangi bir renk
En yaygın renk eksikliği, kırmızı
ve yeşilin bazı tonlarını görememe durumudur. Çoğu zaman, kırmızı-yeşil
veya mavi-sarı eksikliği olan bir kişi her iki renge de tamamen duyarsız
değildir. Kusurlar hafif, orta veya şiddetli olabilir.
Ne zaman doktora görünmeli
Belirli renkleri ayırt etmede
sorun yaşadığında veya renk görme değişikliğinden şüphelenildiğinde test için
bir göz doktora görünmekte fayda vardır. Okula başlamadan önce çocukların
renkli görme testi dahil kapsamlı göz muayenelerinden geçmeleri önemlidir.
Kalıtsal renk eksikliklerinin
tedavisi yoktur, ancak neden hastalık veya göz hastalığı ise tedavi renk
görmeyi iyileştirebilir.
Nedenleri
Işık spektrumundaki renkleri
görmek, gözlerin farklı ışık dalga boylarına tepki verme yeteneğiyle başlayan
karmaşık bir süreçtir.
Tüm renk dalga boylarını içeren
ışık, göze korneadan girer ve gözdeki mercek ve şeffaf, jöle benzeri dokudan
(vitröz mizah) geçerek gözün arkasındaki maküler bölgede dalga boyuna duyarlı
hücrelere (koniler) geçer. Koniler, ışığın kısa (mavi), orta (yeşil) veya
uzun (kırmızı) dalga boylarına duyarlıdır. Konilerdeki kimyasallar bir
reaksiyonu tetikler ve dalga boyu bilgisini optik sinirler aracılığıyla beyne
gönderir.
Gözler normalse renk
algılanır. Ancak konilerde bir veya daha fazla dalga boyuna duyarlı
kimyasal yoksa, kırmızı, yeşil veya mavi renkler ayırt edilemez.
Renk körlüğünün birkaç nedeni
vardır:
- Kalıtsal bozukluk. Kalıtsal renk eksiklikleri erkeklerde kadınlara göre çok daha yaygındır. En yaygın renk eksikliği kırmızı-yeşildir ve mavi-sarı eksikliği çok daha az yaygındır. Hiç renkli görmenin olmaması nadirdir. Hastalığın hafif, orta veya şiddetli bir dereceleri olabilir. Kalıtsal renk eksiklikleri genellikle her iki gözü de etkiler ve genelde ömür boyu sürer.
- Hastalıklar. Renk açıklarına
neden olabilecek bazı durumlar orak hücre anemisi, diyabet, maküler
dejenerasyon, Alzheimer hastalığı, multipl skleroz, glokom, Parkinson
hastalığı, kronik alkolizm ve lösemidir. Bir göz diğerinden daha fazla
etkilenebilir ve altta yatan hastalık tedavi edilebilirse renk açığı daha iyi
hale gelebilir.
- Bazı ilaçlar. Otoimmün
hastalıkları, kalp problemlerini, yüksek tansiyonu, erektil disfonksiyonu,
enfeksiyonları, sinirsel bozuklukları ve psikolojik problemleri tedavi eden
bazı ilaçlar gibi bazı ilaçlar renk görüşünü değiştirebilir.
- Yaşlanma. Yaşlandıkça
renkleri görme yeteneği yavaş yavaş bozulur.
- Kimyasallar. İşyerinde karbon disülfür ve gübre gibi bazı kimyasallara maruz kalma, renk görme kaybına neden olabilir.
Teşhis
Renk körlüğünün teşhisi için renk körlüğü testi yapılması gerekir. Muhtemelen kapsamlı bir göz muayenesi yapılacak ve içinde
farklı renkte sayılar veya şekiller bulunan renkli noktalardan yapılmış özel
olarak tasarlanmış resimler gösterilecektir.
Renk görme eksikliği varsa,
noktalardaki bazı desenleri görmek zor veya imkansız olur.
Tedavi
Renk görme sorunu belirli
ilaçların kullanımı veya göz rahatsızlıkları ile ilgili olmadığı sürece, çoğu
renk görme güçlüğü türü için tedavi yoktur. Görme problemine neden olan
ilacı bırakmak veya altta yatan göz hastalığını tedavi etmek daha iyi renk
görme ile sonuçlanabilir.
Gözlüklerin üzerine renkli bir
filtre veya renkli bir kontakt lens takmak, karışık renkler arasındaki kontrast
algısını artırabilir. Ancak bu tür lensler tüm renkleri görme yeteneğini
geliştirmeyecektir.
Gelecekteki potansiyel tedaviler
Renk eksikliğiyle ilişkili bazı
nadir retina bozuklukları, muhtemelen gen değiştirme teknikleriyle
değiştirilebilir. Bu tedaviler üzerinde çalışılmaktadır ve gelecekte
kullanılabilir hale gelebilir.
Yaşam tarzı ve ev ilaçları
- Renkli nesnelerin sırasını
ezberleyin. Trafik ışıklarında olduğu gibi tek tek renkleri bilmek
önemliyse, renklerin sırasını ezberleyin.
- Diğer öğelerle eşleştirmek istediğiniz renkli öğeleri etiketleyin. Giysilerinizi tasnif etmenize ve etiketlemenize yardımcı olması için iyi bir renk görüşüne sahip birini bulun. Kıyafetlerinizi dolabınıza veya çekmecelerinize, birlikte giyilebilecek renkler birbirine yakın olacak şekilde düzenleyin.
- Teknolojiyi kullanın. Renkleri belirlemenize yardımcı olabilecek telefonlar ve dijital cihazlar için uygulamalar vardır.
VİTİLİGO NEDİR? BELİRTİLERİ, NEDENLERİ
SEPTİK ARTRİT NEDİR? NASIL TEDAVİ EDİLİR?
